કાઠમંડુ: નેપાળના ખેડૂતો પીક હાર્વેસ્ટ સીઝન દરમિયાન ખાતરની અછતનો સામનો કરી રહ્યા છે. આનાથી ખોરાકની ઉપલબ્ધતા અને આવક પર વિપરીત અસર પડી શકે છે, તેનાથી બચવા માટે નેપાળ સરકાર ભારત પાસેથી ખાતર ખરીદવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. અગાઉ ખાતરની એક થેલીની કિંમત (Nrs) 2,600 હતી, હવે તે વધીને (Nrs) 3,200 થઈ ગઈ છે. ખાતરની કિંમતમાં વધારાથી ખેડૂતોનો ખર્ચ વધી રહ્યો છે. પાક લણણીની મોસમ દરમિયાન ખાતરની તીવ્ર અછત સાથે ખાદ્યપદાર્થોની અછત અને મોંઘવારી વધવાની આશંકા વધી રહી છે.
નેપાળની રાષ્ટ્રીય અર્થવ્યવસ્થામાં કૃષિ ક્ષેત્ર લગભગ 25 ટકા યોગદાન આપે છે અને નેપાળના લગભગ 60 ટકા લોકોને રોજગારી આપે છે. પરંતુ જરૂરિયાતના સમયે તૂટેલી સપ્લાય ચેઇન અને ખાતરના કાળા બજારે ધીમી વૃદ્ધિ અને ઊંચી ફુગાવાના કારણે મડાગાંઠમાં વધારો કર્યો છે. સરકારી કંપનીઓ ઊંચી કિંમતને કારણે સમયસર આયાત કરવામાં નિષ્ફળ ગયા બાદ સરકાર ભારત સાથે સરકાર-થી-સરકારના સોદા દ્વારા ખાતર મેળવવાના પ્રયાસો કરી રહી હોવાનો દાવો કરી રહી છે. સરકાર-થી-સરકાર ડીલ દ્વારા 150,000 ટન રાસાયણિક ખાતરના સપ્લાય માટે ભારત સાથે એક એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. જે મુજબ, ભારતે કટોકટી ઘટાડવાના પગલા તરીકે જુલાઈના મધ્ય સુધીમાં 50,000 ટન યુરિયા અને 30,000 ટન ડીએપીની શિપમેન્ટ મોકલવાનું વચન આપ્યું છે.
નેપાળ સરકારના સત્તાવાર આંકડા અનુસાર, ખાતરની કિંમત એક વર્ષમાં ચારથી પાંચ ગણી વધી છે. ખેડૂતોની માંગ પૂરી કરવા માટે સરકારને સબસિડી માટે 70 અબજ રૂપિયાથી વધુની જરૂર પડશે. સરકારે રાસાયણિક ખાતરોની આયાત માટે રૂ. 15 બિલિયન ફાળવ્યા હતા, પરંતુ વર્તમાન ભાવે તેની પાસે ભાગ્યે જ 200,000 ટન ખરીદવા માટે પૂરતા પૈસા હશે.
