પોતાના ઈતિહાસના સૌથી મોટા આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહેલા પાકિસ્તાનમાં સ્થિતિ સુધરતી જણાતી નથી. દેશમાં મોંઘવારી ફરી ઉછળવા લાગી છે અને સપ્ટેમ્બર 2023માં તે ઓગસ્ટની સરખામણીમાં ફરી 30 ટકાને પાર કરી ગઈ છે. ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (IMF) દ્વારા $3 બિલિયનના બેલઆઉટ પેકેજની મંજૂરી બાદ પણ દેશની રખેવાળ સરકાર ફુગાવાને અંકુશમાં લેવામાં અસફળ સાબિત થઈ રહી છે.
સૌથી પહેલા પાકિસ્તાનમાં સપ્ટેમ્બર મહિના માટે મોંઘવારી દરના આંકડાની વાત કરીએ તો દેશમાં વાર્ષિક મોંઘવારી દર સપ્ટેમ્બરમાં વધીને 31.4 ટકાના ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચી ગયો છે. ગયા મહિને ઓગસ્ટમાં તે 27.4 ટકા હતો. ડૉનના રિપોર્ટ અનુસાર, પેટ્રોલ, ડીઝલ અને એનર્જીની કિંમતોમાં વધારાને કારણે પાકિસ્તાનમાં મોંઘવારી દરમાં વધારો થયો છે. દેશમાં ખાદ્ય ફુગાવાનો દર વાર્ષિક ધોરણે વધીને 33.1 ટકા થયો છે. સપ્ટેમ્બર મહિનામાં શહેરી વિસ્તારોમાં મોંઘવારી દર વધીને 29.7 ટકા અને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં મોંઘવારી દર વધીને 33.9 ટકા થયો છે.
વાર્ષિક ધોરણે ફુગાવાના વધારાના નવીનતમ આંકડા
આલ્કોહોલિક પીણાં અને તમાકુ 87.45%
મનોરંજન અને સંસ્કૃતિ 58.77%
ફર્નિશિંગ અને ઘરની જાળવણી 39.32%
નાશવંત ખોરાક 38.41%
રેસ્ટોરન્ટ્સ અને હોટેલ્સ 34.3%
પરિવહન 31.26%
હાઉસિંગ 29.7%
આરોગ્ય સેવાઓ 25.28%
કપડાં અને પગરખાં 20.55%
શિક્ષણ 11.12%
ટેલિકોમ્યુનિકેશન 7.42%
પાકિસ્તાન તાજેતરમાં સુધી નાદારીનો ખતરો અનુભવી રહ્યું હતું, પરંતુ IMFએ 3 અબજ ડોલરની સહાય આપીને દેશને નાદારીમાંથી બચાવી લીધો. પરંતુ, IMFએ પાકિસ્તાન પર ઘણી કડક શરતો લાદી હતી, જેમાંથી એક પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં વધારો (પેટ્રોલ-ડીઝલની કિંમતમાં વધારો)ની શરત હતી. આ ક્રમમાં સરકારે એક પછી એક ઈંધણના ભાવમાં વધારો કર્યો. તેની અસર ફુગાવાના દરના આંકડા પર પડી અને તે સતત વધતો રહ્યો. મે મહિનામાં પાકિસ્તાનનો મોંઘવારી દર 38 ટકાના રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચી ગયો હતો. પોલિસી રેટ પણ 22 ટકાના સર્વોચ્ચ સ્તરે પહોંચી ગયો છે.
દેશમાં સતત બગડતી આર્થિક સ્થિતિને કારણે દેશના લોકોની હાલત છેલ્લા મહિનાઓથી સોશિયલ મીડિયા પર હેડલાઇન્સમાં છે. પેટ્રોલ, ડીઝલ અને એલપીજી સિલિન્ડરની કિંમતો પરથી દેશમાં મોંઘવારીની સ્થિતિનો અંદાજ લગાવી શકાય છે. પાકિસ્તાનમાં પેટ્રોલની કિંમત વધીને 331.38 રૂપિયા પ્રતિ લીટર અને ડીઝલની કિંમત વધીને 329.18 રૂપિયા પ્રતિ લીટર થઈ ગઈ છે. જ્યારે એલપીજીની કિંમત (પાકિસ્તાનમાં એલપીજી પ્રાઇસ) 260.98 રૂપિયા પ્રતિ કિલો થઈ ગઈ છે. પાકિસ્તાનમાં ઘરેલુ સિલિન્ડરની કિંમત 3079.64 રૂપિયા છે.
ફુગાવાના મોરચે પાકિસ્તાનની ભારત સાથે સરખામણી કરીએ તો તે લગભગ પાંચ ગણો વધારે છે. ઓગસ્ટ મહિનામાં ભારતમાં છૂટક મોંઘવારી દર (CPI) જુલાઈમાં 7.44 ટકાની સરખામણીએ ઘટીને 6.83 ટકા પર આવી ગયો હતો. જો કે સપ્ટેમ્બર મહિનાના આંકડા થોડા દિવસોમાં જાહેર થશે. જો કે, આ આંકડો હજુ પણ ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) દ્વારા નિર્ધારિત 6 ટકાની મર્યાદાથી ઉપર છે. ઓગસ્ટ મહિનામાં ખાદ્ય મોંઘવારી દરમાં જુલાઈની સરખામણીમાં ઘટાડો થયો છે અને તે 10 ટકાથી નીચે 9.94 ટકા પર આવી ગયો છે, જે જુલાઈમાં 11.51 ટકા હતો. દેશમાં મોંઘવારી RBIની મર્યાદા કરતા વધારે હોવા છતાં પણ તે પાકિસ્તાન કરતા ઘણી ઓછી છે.
