झिम्बाब्वेमध्ये स्वस्त साखरेच्या आयातीत वाढ झाल्यामुळे स्थानिक साखर क्षेत्रातील चिंता वाढली आहे. येत्या मार्चपर्यंत देशांतर्गत उत्पादित साखर जवळपास १,००,००० टन शिल्लक असेल. जोपर्यंत साखर आयातीवर निर्बंध लागू करण्यासाठी कारवाई केली जात नाही, तोपर्यंत ही चिंता आणखी वाढेल अशी शक्यता आहे.
साखर उत्पादनांवरील शुल्क हटवण्याच्या सरकारच्या निर्णयानंतर स्वस्त साखर आयातीने ही उसळी घेतली आहे. त्याचा स्थानिक साखर क्षेत्रावर गंभीर परिणाम झाला आहे.
आयात केलेली साखर प्रामुख्याने झांबिया, मलावी आणि मोझांबिकमधून येते. आणि ट्रँगल, हिप्पो व्हॅली इस्टेटमध्ये टोंगाट हुलेट झिम्बाब्वेने (Tongaat Hulett Zimbabwe) उत्पादित केलेल्या स्थानिक साखरेशी थेट स्पर्धा करते.
हिप्पो व्हॅली आणि ट्रँगल इस्टेटमधील साखर कारखान्यांना आणि लागवडीत सहभागी टोंगाट हुलेट्सद्वारे कार्यरत १,३०० हून अधिक शेतकरी आणि २०,००० हून अधिक कामगारांना आता अनिश्चित भविष्याचा सामना करावा लागत आहे.
या स्वस्त आयातींच्या झपाट्याने प्रसारामुळे स्थानिक साखर उद्योगासाठी रोखीची तीव्र टंचाई निर्माण झाली आहे.
याचा थेट परिणाम ऊस बिलांवर झाला असून टोंगाट हुलेट्सकडून ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांना द्यायच्या १५ सप्टेंबर २०२३ रोजीच्या नियोजित देणी देण्यास विलंबाचा सामना करावा लागला आहे.
शेतकर्‍यांना उद्देशून दिलेल्या अधिकृत निवेदनात टोंगाटने स्थानिक साखर विक्रीत घट झाल्यामुळे पुरेसा निधी उभारण्याचे आव्हान असल्याचे म्हटले आहे.
वर्ष जसजसे पुढे सरकेल, तसतशी परिस्थिती आणखी बिघडू शकते. त्यामुळे स्थानिक साखर उद्योग कोलमडण्याची चिंता आहे. या घसरणीमुळे शेतकरी आणि साखर कारखानदारांची आर्थिक स्थिती बिकट होईल. शिवाय अर्थव्यवस्थेवर मोठा परिणाम होईल.
टोंगाटचे महाव्यवस्थापक ट्रेसी मुताविरी यांनी झिम्बाब्वे शुगर सेल्स (झेडएसएस) बोर्डाच्या सदस्यांना ११ सप्टेंबर रोजी पाठवलेल्या अलीकडील पत्रात, स्थानिक साखर विक्रीच्या वस्तूस्थितीचे भयानक चित्र रेखाटले आहे.
त्यांनी म्हटले आहे की, देशांतर्गत विक्रीत घट झाल्यामुळे साठा वाढत आहे. आणि जर सध्याचा ट्रेंड असाच मार्च २०२४ पर्यंत चालू राहिला तर ३१ मार्च २०२४ पर्यंत हा साठा ९४,००० टनांवर जाईल. हा साठा ३०,००० टनाच्या नियोजित बंद होण्यापेक्षा जवळपास ६४,००० टनाने अधिक असेल.
या वर्षाच्या सुरुवातीला सरकारने आयातीचे दरवाजे खुले केल्यानंतर आणि मूलभूत वस्तूंवरील आयात शुल्क काढून टाकल्यानंतर झिम्बाब्वे हे शेजारील देशांमधील कमी-गुणवत्तेच्या साखरेसाठी डंपिंग ग्राउंड बनले आहे.
