નવી દિલ્હી: ઉત્તર પ્રદેશે શેરબજારમાં એક કરોડ રોકાણકારોને વટાવનાર ભારતનું બીજું રાજ્ય બનીને નોંધપાત્ર સીમાચિહ્ન હાંસલ કર્યું છે. નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જ (NSE)ના અહેવાલ મુજબ મે 2024 સુધીમાં, ભારતીય શેરબજારમાં કુલ 9.32 કરોડ રોકાણકારોમાં રાજ્યનો હિસ્સો આશરે 11 ટકા છે.
આ 2010ની સરખામણીએ નોંધપાત્ર વધારો દર્શાવે છે જ્યારે ઉત્તર પ્રદેશમાં માત્ર 7.01 લાખ રોકાણકારો હતા. રાજ્યના રોકાણકારોનો આધાર વર્ષોથી ઝડપથી વધ્યો છે, જે હવે એક કરોડના આંકડાને પાર કરી ગયો છે. એક કરોડથી વધુ રોકાણકારો ધરાવતા બે રાજ્યોમાં ઉત્તર પ્રદેશ મહારાષ્ટ્ર સાથે જોડાયું છે.
અગાઉ નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જ (NSE)ના ડેટા પરથી જાણવા મળ્યું હતું કે બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ અને મધ્યપ્રદેશ જેવા રાજ્યોએ નવા રોકાણકારો ઉમેરવામાં ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્ર જેવા રાજ્યોને પાછળ રાખી દીધા છે.
પરંપરાગત રીતે NSE પર ગુજરાત, મહારાષ્ટ્રના રોકાણકારોનું વર્ચસ્વ હતું પરંતુ NSEના તાજેતરના આંકડા નોંધપાત્ર ફેરફાર દર્શાવે છે. NSE ડેટા દર્શાવે છે કે ગયા વર્ષે ઓક્ટોબરથી, 42 ટકાથી વધુ નવા રોકાણકારો બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ, મધ્ય પ્રદેશ અને અન્ય ઉત્તર ભારતીય રાજ્યોના છે.
તાજેતરના અહેવાલમાં વધુમાં જણાવાયું છે કે ભારતમાં રોકાણકારોની કુલ સંખ્યા 9.3 કરોડ સુધી પહોંચી ગઈ છે. આ રોકાણકારો ઇક્વિટી માર્કેટમાં રૂ. 36.4 લાખ કરોડની સીધી માલિકીનો હિસ્સો ધરાવે છે. બજારમાં તેમનો વિશ્વાસ મજબૂત માસિક SIP (સિસ્ટમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્લાન) ના પ્રવાહમાં પણ પ્રતિબિંબિત થાય છે, જે રૂ. 20,000 કરોડને પણ વટાવી ગયો છે.
એનએસઈના અહેવાલમાં એ પણ પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યું છે કે નોંધપાત્ર રોકાણકાર આધાર ધરાવતી કંપનીઓની સંખ્યા વધી રહી છે. છેલ્લા એક દાયકામાં બે લાખથી વધુ રોકાણકારો ધરાવતી કંપનીઓની સંખ્યા 59થી વધીને 178 થઈ છે. એ જ રીતે પાંચ લાખથી વધુ રોકાણકારો ધરાવતી કંપનીઓની સંખ્યા 12થી વધીને 72 થઈ છે, જ્યારે દસ લાખથી વધુ રોકાણકારો ધરાવતી કંપનીઓ પાંચથી વધીને 39 થઈ ગઈ છે. 25 લાખથી વધુ રોકાણકારો ધરાવતી કંપનીઓની સંખ્યા પણ બેથી વધીને 16 થઈ ગઈ છે.
ભારતીય શેરબજાર સતત વૈશ્વિક બજારો, ખાસ કરીને વિકસિત દેશોના બજારોને પાછળ રાખી રહ્યું છે. અહેવાલમાં આ સફળતાનો શ્રેય મજબૂત આર્થિક ફંડામેન્ટલ્સ, મજબૂત કોર્પોરેટ કમાણી અને સ્થાનિક સંસ્થાકીય રોકાણકારોની સતત સંડોવણીને આપે છે.
લગભગ 30 વર્ષ પહેલા શરૂ થયેલ નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જમાં નોંધપાત્ર વૃદ્ધિ જોવા મળી છે. જ્યારે 1994માં દિવાળી પર તેનું ઉદ્ઘાટન થયું ત્યારે માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન રૂ. 3.6 લાખ કરોડ હતું પરંતુ 14 જૂન સુધીમાં આ આંકડો વધીને રૂ. 431.34 લાખ કરોડ થઈ ગયો છે. આ ચક્રવૃદ્ધિ વાર્ષિક વૃદ્ધિ દર (CAGR) સાથે લગભગ 115 ગણો વધારો દર્શાવે છે.
નોંધનીય છે કે, બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ અને મધ્ય પ્રદેશે નાણાકીય વર્ષ 2020 થી તેમના રોકાણકારોના આધારમાં ઘાતાંકીય વૃદ્ધિ જોવા મળી છે. NSE ડેટા અનુસાર, ઉત્તર ભારતમાં બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ અને મધ્ય પ્રદેશ NSEમાં નવા રોકાણકારો ઉમેરવામાં અગ્રણી રાજ્યો છે.
