नवी दिल्ली : पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मंगळवारी भारतीय हवामान विभागाच्या (IMD) १५० व्या स्थापना दिनानिमित्त ‘मिशन मौसम’ लाँच केले. ‘मिशन मौसम’ उपक्रमाचा उद्देश प्रगत हवामान देखरेख तंत्रज्ञान, अत्याधुनिक रडार, उपग्रह आणि उच्च-कार्यक्षमता असलेल्या संगणकीय प्रणालींद्वारे भारताला ‘हवामानासाठी तयार आणि हवामान-स्मार्ट’ राष्ट्रात रूपांतरित करणे आहे. ते म्हणाले की, आयएमडी हे भारताच्या वैज्ञानिक प्रवासाचे प्रतीक आहे, कारण ते १५० वर्षांपासून कोट्यवधी भारतीयांची सेवा करत आहे.
१८७५ मध्ये स्थापित, आयएमडी आपत्ती व्यवस्थापन, शेती, विमान वाहतूक आणि सार्वजनिक सुरक्षिततेमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावत हवामान सेवा देण्यात आघाडीवर आहे. भारतीय राष्ट्रीय हवामानशास्त्र सेवा म्हणून, आयएमडी हवामानशास्त्र, भूकंपशास्त्र आणि संबंधित विषयांमध्ये आघाडीवर आहे. जीवनाचे रक्षण करण्यात, आर्थिक विकासाला पाठिंबा देण्यात आणि सामाजिक फायद्यासाठी वैज्ञानिक संशोधनात प्रगती करण्यात अविभाज्य भूमिका बजावत आहे.
मेक इन इंडिया उपक्रम
१९५८ मध्ये स्वदेशी रडारने सुरू झालेल्या स्वदेशी तंत्रज्ञानाच्या विकासात आयएमडी आघाडीवर आहे आणि १९८३ पासून इस्रोच्या सहकार्याने भारतीय उपग्रह उत्पादने तयार केली आहेत. २००० पासून स्वयंचलित हवामान केंद्र, २००० पासून डॉपलर हवामान रडार, २०१० पासून कॉमन अलर्टिंग प्रोटोकॉल, २०१९ पासून प्रभाव आधारित अंदाज, २०२२ पासून डायनॅमिक कंपोझिट रिस्क ॲटलस.
