बीजिंग : आंतरराष्ट्रीय मका आणि गहू सुधारणा केंद्र (सिम्मिट) सोबत चीन आता आफ्रिका आणि दक्षिण आशियातील देशांसोबत पीक उत्पादनातील सहकार्य आणखी मजबूत करेल. हैनान प्रांतातील सान्या येथे आयोजित एका मंचाच्या आयोजकांनी दिलेल्या माहितीनुसार, चीन-CIMMYT फॉर साउथ-साउथ कोऑपरेशन फोरममधील तज्ज्ञांनी चीन आणि CIMMYT यांच्यातील गहू विज्ञान, तंत्रज्ञान प्रोत्साहन आणि प्रशिक्षणातील सहकार्यावर चर्चा केली.
CIMMYT च्या जागतिक गहू कार्यक्रमाचे शास्त्रज्ञ हान्स ब्रॉन म्हणाले की, गहू हा जागतिक अन्न सुरक्षेचा आधारस्तंभ आहे. तरीही हवामान बदलामुळे दक्षिण आशिया आणि आफ्रिकेसारख्या कमी अक्षांश असलेल्या प्रदेशांमध्ये गहू उत्पादनावर गंभीर परिणाम झाला आहे. गेल्या ५० वर्षांत, CIMMYT च्या जाती आणि लागवडीच्या तंत्रांनी पाकिस्तानसारख्या दक्षिण आशियाई देशांमध्ये आणि आफ्रिकन देशांमध्ये गव्हाच्या विकासात योगदान दिले आहे. तथापि, त्यांनी सांगितले की रोग आणि ताण प्रतिरोधक वाण उत्पादन तसेच प्रशिक्षण प्रणाली मजबूत करण्याची आवश्यकता आहे.
चिनी आणि पाकिस्तानी शास्त्रज्ञांनी संयुक्तपणे उच्च उत्पादन देणाऱ्या गव्हाच्या दोन जाती विकसित केल्या. यावर्षी त्या पाकिस्तानमध्ये व्यावसायिक उत्पादनासाठी मंजूर होऊ शकतात. चायना डेलीच्या वृत्तानुसार, या नवीन जातींमध्ये पिवळ्या रोगांना तीव्र प्रतिकारशक्ती आहे. चीन-पाकिस्तान संयुक्त गहू आण्विक प्रजनन आंतरराष्ट्रीय प्रयोगशाळेतील शास्त्रज्ञ अवैस रशीद म्हणाले की, दक्षिण-दक्षिण सहकार्य, विशेषतः चिनी संस्था आणि इतर विकसनशील देशांमधील, उत्कृष्ट जातींच्या जलद विकासासाठी आण्विक प्रजननाच्या वापराला प्रोत्साहन देऊ शकते.
चीनच्या अकादमी ऑफ अ‍ॅग्रिकल्चरल सायन्सेसचे प्रोफेसर हे झोंगहू म्हणाले की, सध्याच्या सहकार्याच्या आधारे, त्याचा प्रभाव वाढविण्यासाठी वाण, तंत्रज्ञान आणि प्रतिभेचा पूर्ण फायदा घेईल. मका आणि गव्हाच्या जातींमध्ये सुधारणा, पीक व्यवस्थापन आणि धान्य प्रक्रियेदरम्यान होणारे नुकसान कमी करणे यासारख्या विविध क्षेत्रांमध्ये चीन, CIMMYT आणि जागतिक दक्षिण संस्थांत सहकार्याला प्रोत्साहन देणे आणि विकसित करणे हे या मंचाचे उद्दिष्ट आहे. चीन आणि आफ्रिकन देश फ्युझेरियम-प्रतिरोधक गव्हाच्या जातींच्या लागवडीमध्ये अनुभव आणि तंत्रज्ञानाची देवाणघेवाण करून फ्युझेरियम हेड ब्लाइट सारख्या रोग आणि कीटकांचे निरीक्षण आणि प्रतिबंध करण्यासाठी सहकार्य वाढवतील.
या सहकार्यामुळे स्थानिक गहू उत्पादन वाढविण्यास मदत होईल, अशी अपेक्षा आहे, असे तज्ज्ञांनी एका चर्चासत्रात सांगितले. चीनमधील जागतिक अन्न कार्यक्रमाच्या प्रमुख जिया यान म्हणाल्या की, CIMMYT आणि संयुक्त राष्ट्रांच्या जागतिक अन्न कार्यक्रमाची भागीदारी जागतिक स्तरावर दक्षिणेकडील देशांमध्ये क्षेत्राचा विस्तार करण्यास मदत करेल. याव्यतिरिक्त, चीनमध्ये आणि परदेशात अल्पकालीन प्रशिक्षण आणि चर्चासत्रे आयोजित केली जातील. यात प्रांतीय कृषी अकादमी आणि संबंधित विद्यापीठे सहभागी होतील.
