नवी दिल्ली : ऑक्टोबर २०२४ पासून सुरू झालेल्या साखर हंगामात, ५ मार्च २०२५ पर्यंत देशातील साखर कारखान्यांकडे ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांचे १५,५०४ कोटी रुपयांची थकबाकी आहे. त्यापैकी कर्नाटकमधील साखर कारखान्यांनी ३,३६५ कोटी रुपयांची देणी थकवली आहेत. ही देशातील दुसऱ्या क्रमांकाची सर्वात मोठी थकबाकी आहे. केंद्र सरकारने दिलेल्या लेखी उत्तरानुसार, देशातील शेतकऱ्यांना देय असलेली एकूण देणी १५,५०४ कोटी रुपये आहेत. यापैकी उत्तर प्रदेशातील साखर कारखानदारांकडे ४,७९३ कोटी रुपये अडकले आहेत. त्यापाठोपाठ कर्नाटकमध्ये ३,३६५ कोटी रुपये, महाराष्ट्रात २,९४९ कोटी रुपये आणि गुजरातमध्ये १,४५४ कोटी रुपये थकीत आहेत.
कर्नाटकातील साखर कारखान्यांनी २०२३-२४ या आर्थिक वर्षापर्यंत शेतकऱ्यांचे सर्व पैसे दिले आहेत. देशात ऊस लागवड आणि तोडणीचा हंगाम ऑक्टोबर ते मार्च या कालावधीत असतो. राज्यसभेत एका लेखी उत्तरात, ग्राहक व्यवहार, अन्न आणि सार्वजनिक वितरण राज्यमंत्री निमुबेन जयंतीभाई बांभनिया म्हणाले की, शेतकऱ्यांना उसाची थकबाकी देणे ही एक सतत चालणारी प्रक्रिया आहे. साखर कारखान्यांकडून शेतकऱ्यांना नियमितपणे पैसे दिले जात आहेत, त्यामुळे थकबाकी कमी होत आहे.
मंत्र्यांनी सांगितले की, शेतकऱ्यांना पैसे देण्यास सुलभ व्हावे यासाठी केंद्राने उसाची रास्त आणि किफायतशीर किंमत (एफआरपी) निश्चित करण्यासह अनेक उपाययोजना केल्या आहेत. त्यामुळे अतिरिक्त साखर इथेनॉल उत्पादनात वळवता आली आहे. साखरेच्या एक्स-मिल किमतीत घसरण रोखणे आणि ऊस दर देण्यासाठी सरकारने चालू २०२४-२५ साखर विपणन वर्षात (ऑक्टोबर-सप्टेंबर) १० लाख साखर टन निर्यातीला परवानगी दिली आहे. साखरेचा किमान विक्री दर ३१ रुपये प्रति किलो निश्चित केला आहे, असा दावा मंत्र्यांनी केला. या उपाययोजनांमुळे, उसाच्या किमतीच्या थकबाकीत लक्षणीय घट झाली आहे.
मंत्री म्हणाले की, २०२३-२४ च्या साखर हंगामापर्यंत ९९.९ टक्यांपेक्षा जास्त ऊस देणी देण्यात आली आहेत आणि चालू २०२४-२५ च्या साखर हंगामात ५ मार्चपर्यंत ८० टक्यांपेक्षा जास्त देणी देण्यात आली आहेत. साखर उद्योगाची शिखर संघटना इंडियन शुगर अँड बायो-एनर्जी प्रोड्युसर्स असोसिएशनने (इस्मा) सप्टेंबरमध्ये संपणाऱ्या चालू विपणन वर्षासाठी निव्वळ साखर उत्पादनाचा अंदाज २६४ लाख टनांपर्यंत सुधारित केला आहे. चालू २०२४-२५ विपणन वर्षात साखर उत्पादन १० मार्चपर्यंत २३३.०९ लाख टनांवर पोहोचले आहे आणि सध्या देशभरात २२८ कारखाने कार्यरत आहेत.
