સુગર મિલો માટેની રૂ. 15,000 કરોડની સોફ્ટ લોન યોજના ગોકળગાયની ગતિએ આગળ વધી રહી છે, તેથી સરકારે ચુકવણી માટે સ્થગિત મુદતને છ મહિના વધારી દીધી હોવાનું સૂત્રોએ જણાવ્યું છે. હવે, સ્થગિત અવધિ દોઢ વર્ષની રહેશે .
લોન અવધિ દરમિયાન મોરટોરિયમ અવધિ એ સમય હોય છે જ્યારે લોન લેનારને કોઈ ચુકવણી કરવાની જરૂર હોતી નથી. કેન્દ્રએ બે શાખામાં લોન પેકેજની ઘોષણા કરી હતી – પ્રથમ જૂન 2018 માં રૂ. 4,440 કરોડ અને બીજો માર્ચ 2019 માં 10,540 કરોડ રૂપિયા. ઉદ્દેશ્ય શેરડીના બાકી ચુકવણીમાં મિલરોને મદદ કરવા અને ઇથેનોલ ઉત્પાદન માટે સરપ્લસ ખાંડને ફેરવવાનો હતો.
સોફ્ટ લોન એ એવી લોન છે જે સબસિડીવાળા વ્યાજ દર પર આપવામાં આવે છે.
“જ્યારે સોફ્ટ લોન યોજના દેશમાં ઇથેનોલના ઉત્પાદનને વધારવા માટે શરૂ કરવામાં આવી હતી, ત્યારે એક વર્ષની મુદત પૂરી પાડવામાં આવી હતી. હવે સુગર મિલો અને ખેડૂતોના હિતમાં આને વધારીને 1.5 વર્ષ કરવામાં આવી છે.”
આ અંગે ટૂંક સમયમાં જ એક જાહેરનામું બહાર પાડવામાં આવશે તેમ સૂત્રોએ ઉમેર્યું હતું.
લોન માટેની 418 અરજીઓમાંથી, ખાદ્ય મંત્રાલયને 282 પાત્ર મળ્યાં છે. આમાંથી 114 અરજીઓ 6,139.08 કરોડ રૂપિયાની લોન માટે મંજૂરી આપવામાં આવી છે, તેમ સત્તાવાર માહિતીમાં જણાવાયું છે.
જોકે બેંકોએ 45 અરજદારોને લોન મંજુર કરી દીધી છે અને સપ્ટેમ્બર-અંત સુધીમાં 33 અરજદારોને 900 કરોડ રૂપિયા આપ્યા છે, એમ આંકડા દર્શાવે છે.
સોફ લોન પેકેજ ફૂડ મંત્રાલય દ્વારા લાગુ કરવામાં આવ્યું છે, જે આગળની પ્રક્રિયા માટે બેન્કોને પાત્ર લોન અરજદારોની સૂચિ પ્રદાન કરે છે.
ઉદ્યોગ નિષ્ણાતોના મતે, યોજના હેઠળ જાહેર કરાયેલ રૂ. 15,000 કરોડની સોફ્ટ લોન રકમમાંથી માત્ર 5-6 ટકા જ બેન્ક દ્વારા વિતરિત કરવામાં આવ્યા છે.
ખાંડ ઉદ્યોગનો મત છે કે મંત્રાલય કક્ષાએ પ્રથમ સ્ક્રિનિંગમાં ઘણો સમય બરબાદ કરવામાં આવે છે. આદર્શરીતે, બેંકોએ યોગ્યતાના માપદંડની તપાસ કરવી જોઈએ અને તે મુજબ લોનની રકમ મંજૂર કરવી જોઈએ.
“આ પ્રક્રિયામાં,યોજના યોગ્ય રીતે ઉપાડવામાં સક્ષમ થઈ નથી.આ યોજના જૂન 2018 માં શરૂ કરવામાં આવી હતી અને હજી પણ મંત્રાલય અરજીઓનું સ્ક્રિનિંગ કરી રહ્યું છે. આ ગતિએ, મિલોને આ યોજનાનો લાભ નહીં મળે. “ઇથેનોલ યુનિટ સ્થાપવા માટે,” ઓછામાં ઓછા 18 મહિનાનો સમય લાગે છે. તેમ ઉદ્યોગ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.
અત્યારે 3 થી 4 લાખ ટન ખાંડ ઇથેનોલ બનાવવા માટે ફેરવાય છે. યોજના અંતર્ગત વધારાની ક્ષમતાના નિર્માણ સાથે, 9-10 લાખ ટન ખાંડ ઇથેનોલના ઉત્પાદન માટે ફેરવાય તેવી સંભાવના છે.
ઉદ્યોગના આંકડા મુજબ સુગર મિલોએ 2018-19 સીઝનના 22 ઓક્ટોબર (ઓક્ટોબર-સપ્ટેમ્બર) સુધી 175 કરોડ લિટર ઇથેનોલ ઓઇલ માર્કેટિંગ કંપનીઓ (ઓએમસી) ને સપ્લાય કરી છે અને તેમને પેટ્રોલ સાથે 5.2 ટકા સંમિશ્રણ કરવામાં મદદ કરી છે.
મિલોની તરલતામાં સુધારો કરવા, ખાંડની ઇન્વેન્ટરીમાં ઘટાડો કરવા અને ખેડૂતોના શેરડીના બાકી લેણાંની સમયસર મંજૂરી મેળવવા માટે નરમ લોનની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
જોકે, મંત્રાલયના આંકડા મુજબ કેન્દ્ર અને રાજ્યો બંને દ્વારા નક્કી કરવામાં આવેલા શેરડીના ભાવને આધારે ચાલુ વર્ષે શેરડીનો બાકીનો ખર્ચ હજી પણ 9,000 કરોડ છે.
બ્રાઝિલ પછી વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો ખાંડ ઉત્પાદક ભારતમાં સુગર ગ્લટ છે. દેશમાં 2017-18 અને 2018-19 સીઝનમાં (ઓક્ટોબર-સપ્ટેમ્બર) માં અનુક્રમે 32.5 મિલિયન ટન અને 33.1 મિલિયન ટનનું ઉત્પાદન થયું હતું, જે 25 મિલિયન ટનના સ્થાનિક વપરાશ કરતા ઘણું વધારે છે.
