મુંબઈ: વધતી જતી વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાઓ વચ્ચે આર્થિક વિકાસને ટેકો આપવા માટે ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) ની નાણાકીય નીતિ સમિતિ (MPC) એ બુધવારે રેપો રેટમાં 25 બેસિસ પોઇન્ટ (bps) ઘટાડો કરવાની જાહેરાત કરી છે, જે તેને 6.25 ટકાથી ઘટાડીને 6 ટકા કર્યો.
7, 8 અને 9 એપ્રિલના રોજ યોજાયેલી MPC ની ત્રણ દિવસીય બેઠક બાદ નિર્ણયની જાહેરાત કરતા, RBI ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાએ જણાવ્યું હતું કે, “વિકસતી મેક્રોઇકોનોમિક અને નાણાકીય પરિસ્થિતિઓ અને પરિપ્રેક્ષ્યનું વિગતવાર મૂલ્યાંકન કર્યા પછી, MPC એ તાત્કાલિક અસરથી પોલિસી રેપો રેટમાં 25 બેસિસ પોઇન્ટનો ઘટાડો કરીને 6 ટકા કરવાનો સર્વાનુમતે મત આપ્યો.”
તાજેતરના મહિનાઓમાં આ સતત બીજો દર ઘટાડો છે. 7 ફેબ્રુઆરીના રોજ, કેન્દ્રીય બેંકે રેપો રેટ 6.5 ટકાથી ઘટાડીને 6.25 ટકા કર્યો હતો.
ગવર્નર મલ્હોત્રાએ સમિતિના નિર્ણયને પ્રભાવિત કરતી વૈશ્વિક આર્થિક અશાંતિ પર પ્રકાશ પાડ્યો. “નીતિગત વળતર અંગે વિચારણા કરવા અને નિર્ણય લેવા માટે, વૈશ્વિક આર્થિક દૃષ્ટિકોણ ઝડપથી બદલાઈ રહ્યો છે. તાજેતરના વેપાર ટેરિફ-સંબંધિત પગલાંએ અનિશ્ચિતતાઓને વધારી દીધી છે, જેના કારણે સમગ્ર પ્રદેશોમાં આર્થિક દૃષ્ટિકોણ પર વાદળછાયા વાતાવરણ છવાઈ ગયા છે, જેનાથી વૈશ્વિક વૃદ્ધિ અને ફુગાવા માટે નવા અવરોધો ઉભા થયા છે. આ અશાંતિ વચ્ચે, યુએસ ડોલર નોંધપાત્ર રીતે નબળો પડ્યો છે,” તેમણે જણાવ્યું.
મલ્હોત્રાએ એ પણ ભાર મૂક્યો કે ગયા નાણાકીય વર્ષ, 2024-25 ના પ્રથમ છ મહિનામાં ધીમા પડ્યા પછી સ્થાનિક વૃદ્ધિમાં સુધારો જોવા મળી રહ્યો છે, પરંતુ તે ઇચ્છિત સ્તરથી નીચે રહે છે. “છેલ્લા નાણાકીય વર્ષ, 2024-2025 ના પ્રથમ છ મહિનામાં નબળા પ્રદર્શન પછી વૃદ્ધિમાં સુધારો થઈ રહ્યો છે, જોકે તે હજુ પણ આપણે જે ઈચ્છીએ છીએ તેના કરતા ઓછો છે,” તેમણે કહ્યું.
તેમણે ઉમેર્યું, “પરિણામે, લિક્વિડિટી એડજસ્ટમેન્ટ સુવિધા હેઠળ સ્ટેન્ડિંગ ડિપોઝિટ સુવિધા, STF દર, 5.75 ટકા અને માર્જિનલ સ્ટેન્ડિંગ સુવિધા દર, અથવા MSF દર, અને બેંક દર 6.25 ટકા પર સમાયોજિત થશે.”
MPC એ લિક્વિડિટી એડજસ્ટમેન્ટ સુવિધા (LAF) હેઠળ મુખ્ય દરોને પણ સમાયોજિત કર્યા. સ્ટેન્ડિંગ ડિપોઝિટ સુવિધા (SDF) દર હવે 5.75 ટકા છે, જ્યારે માર્જિનલ સ્ટેન્ડિંગ સુવિધા (MSF) દર અને બેંક દરને 6.25 ટકા કરવામાં આવ્યા છે.
ફુગાવા અંગે, ગવર્નરે આશાવાદી ચિત્ર દોર્યું અને કહ્યું, “નાણાકીય નીતિ સમિતિએ નોંધ્યું છે કે ફુગાવો હાલમાં લક્ષ્ય કરતાં નીચે છે. તેને ખાદ્ય ફુગાવામાં તીવ્ર ઘટાડા દ્વારા ટેકો મળ્યો છે. વધુમાં, ફુગાવાના દૃષ્ટિકોણમાં નિર્ણાયક સુધારો થયો છે. અંદાજો મુજબ, હવે 12-મહિનાના ક્ષિતિજ પર 4 ટકાના લક્ષ્ય સાથે હેડલાઇન ફુગાવાના ટકાઉ સંરેખણનો વધુ વિશ્વાસ છે.”
