મળી સરકાર ફરી સત્તામાં આવ્યા બાદ ભારતનું પૂર્ણ કદનું બજેટ 23મી જુલાઈએ છે અને તેને લઈને ઉત્તેજના ચાલી રહી છે, આ બજેટને ખાસ માનવામાં આવી રહ્યું છે કારણ કે આ મોદી 3.0નું પ્રથમ બજેટ છે. વિદેશીઓની નજર ભારત સરકાર 23 જુલાઈના રોજ નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે સંપૂર્ણ બજેટ રજૂ કરશે અને નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ સતત 7મી વખત નાણામંત્રી તરીકે સંસદમાં દેશનું બજેટ રજૂ કરશે. માત્ર દેશની આર્થિક સંસ્થાઓ અને નાણાકીય નિષ્ણાતો જ નહીં પરંતુ વિદેશી આર્થિક સંસ્થાઓ પણ ભારતના બજેટ પર નજર રાખી રહી છે.
વૈશ્વિક બ્રોકરેજ કંપની મોર્ગન સ્ટેન્લીનો ભારતના બજેટ અંગે અભિપ્રાય
ગ્લોબલ બ્રોકરેજ કંપની મોર્ગન સ્ટેનલીએ 23 જુલાઈના રોજ મોદી સરકારના બજેટ 3.0 અંગે બુધવારે એક રિપોર્ટ જાહેર કર્યો છે. મોર્ગન સ્ટેનલીએ અંદાજ લગાવ્યો છે કે બજેટ 2047 સુધી ‘વિકસિત ભારત’ માટે બ્લુ પ્રિન્ટ અને રાજકોષીય એકત્રીકરણ માટેની યોજના રજૂ કરી શકે છે. કેન્દ્રીય નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ 23 વર્ષ પછી ભારતને વિકસિત દેશ તરીકે લાવવા માટે જુલાઈના અંતમાં આવનારા બજેટમાં મધ્યમ ગાળાની યોજનાઓ રજૂ કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે.
મોર્ગન સ્ટેન્લી નોકરીઓ અને આવકવેરાના દૃષ્ટિકોણમાં ફેરફાર કરે છે
મોર્ગન સ્ટેન્લી તેના આધાર કેસ તરીકે વ્યક્તિગત આવકવેરામાં કાપની અપેક્ષા રાખતો નથી. રિસર્ચ ફર્મે નોંધમાં જણાવ્યું હતું કે ભારતમાં નોકરીની તકો ઊભી કરવાનો મધ્યમ ગાળાનો ધ્યેય મૂડી ખર્ચ દ્વારા હાંસલ કરવામાં આવશે. એવો અંદાજ છે કે જીડીપીમાં મૂડી ખર્ચનો હિસ્સો નાણાકીય વર્ષ 2024માં 3.2 ટકાથી વધીને નાણાકીય વર્ષ 2025માં 3.5 ટકા થશે.
પાવર ગ્રીડ અને એનટીપીસીની બજેટ ફાળવણીનો ઉલ્લેખ કર્યો
રિસર્ચ ફર્મ મોર્ગન સ્ટેનલીએ પણ તેની નોંધમાં જણાવ્યું હતું કે સરકાર વચગાળાના બજેટ ફાળવણીની સરખામણીમાં પાવર ગ્રીડ અને એનટીપીસીને ફાળવણી વધારશે. એવી અપેક્ષાઓ છે કે સરકાર ટાયર 2-3 શહેરોમાં માંગ વધારવા માટે પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના (PMAY) માં ફાળવણીમાં વધારો કરે તેવી શક્યતા છે. વર્તમાન સ્કીમ, ઇલેક્ટ્રિક મોબિલિટી પ્રમોશન સ્કીમ (EMPS) તરીકે FAME 3 ની શરૂઆત સહિત EV પ્રોત્સાહનો પર સ્પષ્ટતા 31 જુલાઈ, 2024 ના રોજ સમાપ્ત થશે.
મોર્ગન સ્ટેનલીના રિપોર્ટમાં શું છે ખાસ?
મોર્ગન સ્ટેન્લીનો અંદાજ છે કે નાણાકીય રીતે સમજદાર અભિગમ સાથે, આવક ખર્ચને બદલે મૂડી ખર્ચ પર ભાર રહેશે.
આ સાથે, ભૌતિક, સામાજિક અને ડિજિટલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની પહોંચમાં સુધારો કરવા સાથે લક્ષિત સામાજિક ક્ષેત્રો પર ધ્યાન આપવામાં આવશે.
બજેટમાં એવી પણ અપેક્ષા છે કે વર્ષ 2047 સુધીમાં વિકસિત ભારતની રૂપરેખા અને આયોજન પર વિશેષ ધ્યાન આપવામાં આવશે.
આ બજેટમાં 2025-26 પછીના નાણાકીય એકત્રીકરણ માટે મધ્યમ ગાળાની યોજના હોવાની અપેક્ષા છે.
વધતા કર્મચારીઓ માટે વધુ નોકરીઓનું સર્જન કરવાના મધ્યમ ગાળાના લક્ષ્યને મૂડી ખર્ચ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને વધુ સારી રીતે પ્રાપ્ત કરવામાં આવશે.
GDP સંબંધિત બ્રોકરેજ કંપનીનો અંદાજ
બ્રોકરેજ કંપનીએ અનુમાન લગાવ્યું છે કે ચાલુ નાણાકીય વર્ષ માટે રાજકોષીય ખાધનું લક્ષ્ય જીડીપીના 5.1 ટકા રહેશે. આ વચગાળાના બજેટમાં નિર્ધારિત લક્ષ્યાંક અનુસાર છે. આ સાથે સરકાર આગામી નાણાકીય વર્ષ સુધીમાં તેને 4.5 ટકા પર લાવવાના લક્ષ્યને પણ વળગી રહેશે. નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં રાજકોષીય ખાધ જીડીપીના 5.6 ટકા હતી. બ્રોકરેજ કંપનીએ જણાવ્યું હતું કે આ સાથે વધુ સારી ટેક્સ અને નોન-ટેક્સ રેવન્યુની શક્યતાને ધ્યાનમાં રાખીને રાજકોષીય ખાધનો લક્ષ્યાંક થોડો ઓછો એટલે કે 5.1 ટકાથી ઓછો હોઈ શકે છે.
આરબીઆઈની અપેક્ષા કરતાં વધુ ડિવિડન્ડે ઉત્સાહ ભરી દીધો
રિપોર્ટ અનુસાર, રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) તરફથી અપેક્ષિત કરતાં વધુ ડિવિડન્ડની પ્રાપ્તિ સાથે, તિજોરીની સંભાવનાઓ સુધરી છે. આનાથી મૂડી ખર્ચની ગતિ જાળવવામાં અને લક્ષિત જાહેર કલ્યાણના પગલાં પર ખર્ચ વધારવામાં મદદ મળશે.
