न्यूयॉर्क : जगातील १८५ देशांतील किशोरवयीन मुलांमध्ये साखर-गोड पेयांच्या वापरामध्ये लक्षणीय वाढ झाल्याचे दिसून आले आहे.अमेरिकेमधील टफ्ट्स युनिव्हर्सिटीच्या फ्रिडमन स्कूल ऑफ न्यूट्रिशन सायन्स अँड पॉलिसीच्या संशोधकांनी केलेल्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की, तरुणांनी १९९०च्या तुलनेत २०१८ मध्ये २३ टक्के जास्त साखर-गोड पेये वापरली आहेत. हा प्रथम जागतिक अंदाज आणि पदार्थांच्या वापराचा ट्रेंड प्रदान करते. या पेयांमध्ये सोडा, ज्यूस ड्रिंक्स, एनर्जी ड्रिंक्स, स्पोर्ट्स ड्रिंक्स आणि अगुआस फ्रेस्कास यांसारख्या घरगुती गोड फळांच्या पेयांचा समावेश आहे, ज्यात १०० टक्के फळांचे रस, कॅलरी नसलेले कृत्रिम गोड पेये आणि गोड दूध वगळण्यात आले आहे.
या संशोधन कार्यसंघाने ३ ते १९ वयोगटातील तरुणांवर लक्ष केंद्रित करून १९९० ते २०१८ यांदरम्यान केलेल्या १,२०० हून अधिक सर्वेक्षणांमधील डेटाचे विश्लेषण केले. त्यांना आढळून आले की, जागतिक स्तरावर तरुण लोक दर आठवड्याला ३.६ सर्व्हिंग साखरयुक्त पेये पितात, त्यात लक्षणीय प्रादेशिक फरक आहेत. उपभोग दक्षिण आशियामध्ये दर आठवड्याला १.३ सर्व्हिंग्सपासून लॅटिन अमेरिका आणि कॅरिबियनमध्ये ९.१ सर्व्हिंग्सपर्यंत आहे. ५६ देशांमध्ये, २३८ दशलक्ष तरुण लोकांचे प्रतिनिधित्व करतात किंवा जागतिक तरुण लोकसंख्येच्या १० टक्के, दर आठवड्याला सरासरी सेवन ७ किंवा अधिक सर्व्हिंग होते.
या संशोधनाच्या पहिल्या लेखिका आणि वॉशिंग्टन विद्यापीठातील पोस्ट-डॉक्टरल अभ्यासक लॉरा लारा-कॅस्टर यांनी सांगितले की, शर्करायुक्त पेये वजन वाढण्याचा आणि लठ्ठपणाचा धोका वाढवतात, त्यामुळे लहानपणी जरी मुलांना मधुमेह किंवा हृदयविकाराचा त्रास होत नसला तरी ते आयुष्यात होऊ शकतात. याचा नंतर महत्त्वपूर्ण परिणाम होऊ शकतो. हा अभ्यास वर्तणूक त्वरित बदलण्यासाठी लक्ष्यित शिक्षण आणि धोरणात्मक हस्तक्षेपाची आवश्यकता अधोरेखित करतो. अभ्यासात असे आढळून आले की, २०१८ मध्ये, मेक्सिकोमधील तरुणांमध्ये (दर आठवड्याला १०.१ सर्व्हिंग), युगांडा (६.९), पाकिस्तान (६.४), दक्षिण आफ्रिका (६.२) आणि यूएस (६.२) मध्ये साखरयुक्त पेयेचा वापर सर्वाधिक होता. सर्वात लक्षणीय वाढ उप-सहारा आफ्रिकेत दिसून आली, जिथे १९९० ते २०१८ पर्यंत सरासरी साप्ताहिक सर्व्हिंग १०६ टक्क्यांनी वाढून दर आठवड्याला २.१७ सर्व्हिंग झाली.
जगभरात निरोगी आहाराच्या सवयींना प्रोत्साहन देण्यासाठी शाळांमध्ये साखरयुक्त पेयांच्या विक्रीवर बंदी आणि सोडा कर लागू करण्यासारखे प्रयत्न केले जात आहेत. तथापि, या उपायांना आक्रमक उद्योग विपणन आणि अन्न क्षेत्राचे जागतिकीकरण यांच्याकडून विरोध होत आहे. फूड इज मेडिसिन इन्स्टिट्यूटचे संचालक, ज्येष्ठ लेखक डॅरियस मोझफारियन यांनी सांगितले की,आमच्या निष्कर्षांनी जगभरातील जवळजवळ प्रत्येक देशात धोक्याची घंटा वाजवली पाहिजे. आम्ही पाहत असलेले सेवन आणि ट्रेंड हे सार्वजनिक आरोग्यासाठी एक मोठा धोका आहे ज्याला आपण निरोगी लोकसंख्येच्या भविष्यासाठी संबोधित करू शकतो आणि करणे आवश्यक आहे असे ते म्हणाले.
