नवी दिल्ली: साखर-आधारित फीडस्टॉकच्या तुलनेत भारताने प्रथमच धान्य, विशेषत: मक्यापासून जास्त इथेनॉल उत्पादन साध्य केले आहे, धान्य-आधारित इथेनॉलचा वाटा सध्याच्या इथेनॉल-पुरवठा वर्षात (नोव्हेंबर 2023 -ऑक्टोबर 2024) सुमारे 51 % आहे, असे वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनी सांगितले.
देशात 9 जूनपर्यंत 357.12 कोटी लिटर इथेनॉलचे उत्पादन झाले आहे. त्यात 175.74 कोटी लिटर साखर आधारित फीडस्टॉक – उसाचा रस, बी-हेवी मोलासिस आणि सी-हेवी मोलॅसिस आणि धान्य आधारित फीडस्टॉक तांदूळ आणि मक्यापासून 181.38 कोटी लिटर इथेनॉलचे उत्पादन झाले आहे. त्यामध्ये एकट्या मक्याचे योगदान 110.82 कोटी लीटर आहे. 2022-23 मध्ये 1,350 कोटी लीटर इथेनॉलचे उत्पादन झाले, ज्यापैकी 37.4% किंवा 505 कोटी लीटर धान्यापासून तयार झाले. भारताने 9 जूनपर्यंत पेट्रोलमध्ये 12.7% इथेनॉलचे मिश्रण साध्य केले आहे, तर चालू वर्षाचे उद्दिष्ट 15% आहे.
सरकारने E20 पेट्रोल मिळविण्यासाठी 2025-26 ची अंतिम मुदत निश्चित केली आहे आणि साखर-आधारित फीडस्टॉकवरील त्याचे अवलंबित्व कमी करण्यासाठी इथेनॉल उत्पादनाच्या स्त्रोतांमध्ये विविधता आणण्याचा प्रयत्न करत आहे. भारतात, जैवइंधन प्रामुख्याने साखर-आधारित फीडस्टॉक आणि धान्यांपासून तयार केले जाते. दरम्यान, नॅशनल ॲग्रिकल्चरल कोऑपरेटिव्ह मार्केटिंग फेडरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेड (NAFED) आणि नॅशनल कोऑपरेटिव्ह कंझ्युमर फेडरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेड (NCCF) इथेनॉल उत्पादनासाठी प्रमुख फीडस्टॉक म्हणून धान्याचा प्रचार करण्यासाठी शेतकऱ्यांकडून मका खरेदी करत आहेत.
दुसऱ्या अधिकाऱ्याने सांगितले की, 10 जूनपर्यंत दोन्ही एजन्सींनी सुमारे 3,600 टन मका खरेदी केला आहे आणि डिस्टिलरीजकडून सुमारे 9,300 टन मका खरेदी ऑर्डर प्राप्त झाली आहे. मंगळवारी भारताच्या अध्यक्षतेखालील सुरु असलेल्या 64 व्या आंतरराष्ट्रीय साखर संघटनेत बोलताना केंद्रीय ग्राहक व्यवहार, अन्न आणि सार्वजनिक वितरण मंत्री प्रल्हाद जोशी म्हणाले की, 2025-26 पर्यंत इथेनॉलचे 20% मिश्रण साध्य करण्यासाठी सरकार वचनबद्ध आहे.
चालू इथेनॉल पुरवठा वर्षात 15% मिश्रण साध्य करण्यासाठी सरकारला 700 कोटी लिटर इथेनॉलची आवश्यकता आहे. NITI आयोगाच्या अंदाजानुसार, तेल विपणन कंपन्यांना 1,016 कोटी लीटर इथेनॉलची गरज भासणार आहे. देशाने 1,500 कोटी लीटरची वार्षिक इथेनॉल उत्पादन क्षमता निर्माण केली आहे, ज्यामध्ये साखर कारखान्यांमधून 900 कोटी लिटर आणि दुहेरी फीड-आधारित वनस्पतींमधून 600 कोटी लिटरचा समावेश आहे.
