હાલમાં દેશના વિવિધ રાજ્યોના શાકભાજી માર્કેટમાં ડુંગળીના ભાવ વધી રહ્યા છે. દિલ્હી-નોઈડા-ગુડગાંવ જેવા વિસ્તારોમાં તે 50-60 રૂપિયા પ્રતિ કિલોની આસપાસ પહોંચી રહ્યું છે. જો કે ઘણા વિસ્તારોમાં ડુંગળીના ભાવ સ્થાનિક કારણોસર અલગ-અલગ રેન્જમાં આગળ વધી રહ્યા છે, પરંતુ સામાન્ય જનતાને ડુંગળીના ઊંચા ભાવ ચૂકવવા પડે છે. આવી સ્થિતિમાં, ઉનાળાના આ દિવસોમાં અને વરસાદની મોસમમાં ડુંગળીના ભાવ આસમાને ન જાય તે માટે કેન્દ્ર સરકારની શું તૈયારી છે – અહીં જાણો.
એક ટોચના સરકારી અધિકારીએ માહિતી આપી છે કે સરકાર આ વર્ષે 1 લાખ ટનનો બફર સ્ટોક બનાવવા માટે ડુંગળીના રેડિયેશન પ્રોસેસિંગમાં નોંધપાત્ર વધારો કરવાની યોજના બનાવી રહી છે. આ પગલા દ્વારા સરકાર રાજકીય રીતે સંવેદનશીલ ગણાતી ખાદ્ય વસ્તુ ડુંગળીની વધતી કિંમતોને રોકવા માંગે છે અને તેની અછતને ટાળવા માટે વ્યવસ્થા કરશે.
સરકાર શું પગલાં લઈ રહી છે?
ઉપભોક્તા બાબતોના મંત્રાલયના સચિવ નિધિ ખરેએ જણાવ્યું હતું કે ડુંગળીના સંગ્રહખોરી અથવા સંગ્રહને કારણે ભાવમાં અસ્થિરતા જોવા મળે છે અને ઘણીવાર પુરવઠામાં સમસ્યાને કારણે જોવા મળે છે. આને રોકવા માટે, સરકાર ડુંગળીની શેલ્ફ લાઇફ વધારવા માટે મોટા પાયે રેડિયેશન ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરવાની યોજના બનાવી રહી છે.
આ ઉપાયો પર કામ ચાલી રહ્યું છે
કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા વપરાશના વિસ્તારોની આસપાસ 50 રેડિયેશન કેન્દ્રોની ઓળખ કરવામાં આવી રહી છે.
જો આ સફળ થશે તો આ વર્ષે અમે એક લાખ ટન રેડિયેશન પ્રોસેસ્ડ ડુંગળીનો સંગ્રહ કરી શકીશું.
ગ્રાહક બાબતોના મંત્રાલયે સરકારી એજન્સીઓ NAFED અને NCCFને નવી રેડિયેશન સુવિધા શોધવા માટે કહ્યું છે.
NAFED અને NCCF જેવી એજન્સીઓ બફર સ્ટોક બનાવવા માટે આ વર્ષે 5 લાખ ટન ડુંગળીની ખરીદી કરી રહી છે.
સોનીપત, થાણે, નાસિક અને મુંબઈ જેવા મોટા વપરાશ કેન્દ્રોની આસપાસ રેડિયેશન કેન્દ્રો શોધવાનું કહેવામાં આવ્યું છે.
રેલવે સ્ટેશનો પર વિશેષ સુવિધા સ્થાપિત કરવામાં આવશે
નિધિ ખરેએ એમ પણ જણાવ્યું હતું કે મંત્રાલય બફર સ્ટોકના ઝડપી પરિવહનની સુવિધા માટે મુખ્ય રેલ્વે હબ પર નિયંત્રિત પર્યાવરણ સંગ્રહ સુવિધાઓ સ્થાપિત કરવા પર પણ વિચાર કરી રહ્યું છે. ગયા વર્ષે, મહારાષ્ટ્રના ઉત્પાદક વિસ્તારની નજીક 1200 ટનના નાના પાયે ડુંગળીના રેડિયેશન પ્રોસેસિંગનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો.
ડુંગળીના ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થવાની ધારણા છે
સરકારી અંદાજ મુજબ, મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક અને આંધ્રપ્રદેશ જેવા મુખ્ય ઉત્પાદક રાજ્યોમાં ઓછું ઉત્પાદન નોંધાયું છે. આના કારણે વિશ્વના સૌથી મોટા ડુંગળી નિકાસકાર ભારતનું ઉત્પાદન 2023-24માં 16 ટકા ઘટવાની ધારણા છે. આ વખતે ડુંગળીનું ઉત્પાદન 2 કરોડ 54.7 લાખ ટન થવાની ધારણા છે જે પહેલા કરતા ઓછું છે.
