ઉદ્યોગના નિષ્ણાંતોએ જણાવ્યું છે કે ખાંડ મિલો માટે ઇથેનોલ યુનિટ સ્થાપવા માટે સરકારના રૂ.15,000 કરોડના સોફ્ટ લોન પ્રોગ્રામ ખૂબ ધીમી ગતિએ આગળ વધી રહ્યા છે કારણ કે બેંકોએ અત્યાર સુધીમાં ફક્ત 800કરોડનું જ વિતરણ કર્યું છે.કેન્દ્રએ આ લોન પેકેજની જાહેરાત બે શાખામાં કરી હતી.પ્રથમ જૂન 2018 માં રૂ.4,440 કરોડ અને બીજો માર્ચ 2019 માં 10,540 કરોડ રૂપિયા.ઉદ્દેશ્ય શેરડીના બાકી ચુકવણીમાં મિલરોને મદદ કરવા અને ઇથેનોલ ઉત્પાદન માટે સરપ્લસ ખાંડને ફેરવવાનો હતો.
સોફ્ટ લોન એ એવી લોન છે જે સબસિડીવાળા વ્યાજ દર પર આપવામાં આવે છે.ખાદ્ય મંત્રાલયના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે,ઇથેનોલ યુનિટ સ્થાપવા માટે ખાંડ મિલોને અત્યાર સુધીમાં લગભગ 800 કરોડ રૂપિયાની સોફ્ટ લોન બેન્કોમાંથી આપવામાં આવી છે.સોફ લોન પેકેજ ફૂડ મંત્રાલય દ્વારા લાગુ કરવામાં આવ્યું છે,જે આગળની પ્રક્રિયા માટે બેન્કોને પાત્ર લોન અરજદારોની સૂચિ પ્રદાન કરે છે.
મંત્રાલયે કુલ 418 અરજદારો મેળવ્યા હતા,જેમાંથી 328 અરજદારોને બેંકો પાસેથી સોફ્ટ લોન મેળવવા માટે પાત્ર તરીકે ઓળખવામાં આવ્યા છે,એમ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.અધિકારીએ ઉમેર્યું કે,”મંત્રાલયે અત્યાર સુધીમાં કુલ 328 અરજીઓની મંજૂરી આપી દીધી છે, જેની કુલ લોન રકમ રૂ.16,482 કરોડ છે. હવે, બેન્કોએ આ અરજીઓની આગળ પ્રક્રિયા કરીને કોલ લેવાનો રહેશે,”તેમ અધિકારીએ ઉમેર્યું.
ઉદ્યોગ નિષ્ણાતોના મતે,યોજના હેઠળ જાહેર કરાયેલ રૂ. 15,000 કરોડની સોફ્ટ લોન રકમમાંથી માત્ર 5 થી 6 ટકા જ બેન્ક દ્વારા વિતરિત કરવામાં આવ્યા છે. 418 અરજીઓમાંથી મંત્રાલયે વિવિધ પાત્રતા માપદંડોની ચકાસણી કર્યા પછી 328 દરખાસ્તોને મંજૂરી આપી છે.
મંત્રાલયે તપાસ કરી હતી કે શું મિલોએ સરકારના સુગર ડેવલપમેન્ટ ફંડ(એસડીએફ)પાસેથી લીધેલી લોનને મંજૂરી આપી દીધી છે કે કેમ અને તેઓએ 2013 પહેલા રાશન શોપના વેચાણ માટે (જેમને લેવી સુગર કહેવામાં આવે છે) ખાંડનો સપ્લાય આપ્યો હતો.સુગર ઉદ્યોગના અધિકારી,જે ઈચ્છતા નથી કે પોતાનું નામ જાહેર કરવામાં આવે તેમણે જણાવ્યું હતું કે મંત્રાલયના સ્તરે પ્રથમ સ્તરના સ્ક્રિનિંગમાં ઘણો સમય બગાડવામાં આવે છે.આદર્શરીતે,બેંકોએ યોગ્યતાના માપદંડની તપાસ કરવી જોઈએ અને તે મુજબ લોનની રકમ મંજૂર કરવી જોઈએ,એમ ઉદ્યોગ અધિકારીએ ઉમેર્યું.”આ પ્રક્રિયામાં, યોજના યોગ્ય રીતે ઉપાડવામાં સક્ષમ થઈ નથી.આ યોજના જૂન 2018 માં શરૂ કરવામાં આવી હતી અને હજી પણ મંત્રાલય અરજીઓનું સ્ક્રિનિંગ કરી રહ્યું છે.આ ગતિએ,મિલોને યોજનાનો લાભ નહીં મળે. તેને ઓછામાં ઓછા 18 મહિનાનો સમય લાગે છે.
ઇથેનોલ યુનિટ સ્થાપવા માટે,”બીજા ઉદ્યોગના અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.અત્યારે 3 થી 4 લાખ ટન ખાંડ ઇથેનોલ બનાવવા માટે ફેરવાય છે. ઓલ ઇન્ડિયા સુગર ટ્રેડ એસોસિએશનના જણાવ્યા અનુસાર આ યોજના હેઠળ વધારાની ક્ષમતાના નિર્માણ સાથે, 9-10 લાખ ટન ખાંડ ઇથેનોલના ઉત્પાદન માટે ફેરવાય તેવી શક્યતા છે. ઉદ્યોગના આંકડા મુજબ સુગર મિલોએ 2018-19 સીઝનના 22 ઓક્ટોબર (ઓક્ટોબર-સપ્ટેમ્બર) સુધી 175 કરોડ લિટર ઇથેનોલ ઓઇલ માર્કેટિંગ કંપનીઓ (ઓએમસી) ને સપ્લાય કરી છે અને તેમને પેટ્રોલ સાથે 5.2 ટકા સંમિશ્રણ કરવામાં મદદ કરી છે.
મિલોની તરલતામાં સુધારો કરવા,ખાંડની ઇન્વેન્ટરીમાં ઘટાડો કરવા અને ખેડૂતોના શેરડીના ભાવની બાકી રકમની સમયસર મંજૂરી મેળવવા માટે નરમ લોનની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.જોકે, મંત્રાલયના આંકડા મુજબ કેન્દ્ર અને રાજ્યો બંને દ્વારા નક્કી કરવામાં આવેલા શેરડીના ભાવને આધારે ચાલુ વર્ષે શેરડીનો બાકીનો ખર્ચ હજી પણ 9,000 કરોડ છે.
