नवी दिल्ली : केंद्र सरकारच्या थिंक टँक नीति आयोगाचे सदस्य प्रोफेसर रमेश चंद म्हणाले की, भारत अनेक विकसित आणि विकसनशील देशांच्या तुलनेत प्रति टन पिकासाठी दोन ते तीन पट जास्त पाणी वापरतो. जागतिक जल दिन 2024 निमित्त नवी दिल्ली येथे धानुका ग्रुपने आयोजित केलेल्या कार्यक्रमात प्रमुख पाहुणे म्हणून बोलताना NITI आयोगाचे सदस्य रमेश चंद म्हणाले की, भारतात लागवडीखालील क्षेत्र वाढले आहे, परंतु ते मुख्यतः रब्बी पिकांसाठी आहे. ते म्हणाले कि, राज्य सरकारांनी स्थानिक वातावरण आणि भौगोलिक परिस्थितीनुसार शेतीला प्रोत्साहन देण्याची गरज आहे.
भात आणि ऊस ही दोन प्रमुख पाणी वापरणारी पिके आहेत आणि भारत या दोन्ही पिकांचा प्रमुख उत्पादक देश आहे. भारतात उन्हाळी, खरीप आणि रब्बी असे तीन पीक हंगाम आहेत. 2015 पूर्वीच्या देशातील सिंचन पायाभूत सुविधांच्या दुर्दशेवर प्रकाश टाकताना प्राध्यापक रमेश चंद पुढे म्हणाले की, 1995 ते 2015 दरम्यान सिंचन प्रकल्पांवर कोट्यवधी रुपयांची गुंतवणूक करण्यात आली होती, परंतु सिंचनाखालील क्षेत्र स्थिर राहिले. यासाठी मोठ्या बदलांची आवश्यकता होती आणि 2015 पासून केंद्र सरकारने दृष्टिकोन बदलला. परिणामी, गेल्या काही वर्षांपासून सिंचनाखालील क्षेत्र दरवर्षी 1 टक्क्यांनी वाढत 47 टक्क्यांवरून आता 55 टक्क्यांवर आले आहे.
कृषी आयुक्त पीके सिंग यांनी सांगितले की, जलशक्ती मंत्रालयाच्या सहकार्याने आम्ही पृष्ठभागावरील पाण्याचा जास्तीत जास्त वापर करण्याचे मार्ग शोधत आहोत. उदाहरणार्थ, जर कालव्याच्या पाण्याने सध्या १०० हेक्टर शेतजमीन सिंचन होत असेल, तर वेगवेगळ्या माध्यमांचा वापर करून त्याच पाण्याचा वापर करून आपण ते 150 हेक्टरपर्यंत कसे नेऊ शकतो.
