नवी दिल्ली : इंडियन शुगर अँड बायो-एनर्जी प्रोड्युसर्स असोसिएशन (ISMA)ने सरकारला उसाच्या रसापासून आणि बी-हेवी मोलॅसेस (BHM) पासून उत्पादित होणाऱ्या इथेनॉलच्या किमतीत वाजवी वाढ करण्याचा विचार करण्याची विनंती केली आहे, असे बिझनेस लाइनमध्ये प्रकाशित झालेल्या वृत्तामध्ये म्हटले आहे. यातून साखर क्षेत्राची व्यवहार्यता वाढेल आणि शेतकऱ्यांना वेळेवर ऊस बिले दिली जातील असे इस्माचे म्हणणे आहे.
आर्थिक व्यवहारांवरील मंत्रिमंडळ समितीने (CCEA) २९ जानेवारी रोजी सी हेवी मोलॅसिसपासून उत्पादित इथेनॉलला (सीएचएम) ३ टक्के दरवाढ मंजूर केली. आता त्याची किंमत प्रती लिटर ५७.९७ रुपये असेल. यापूर्वी याचा दर ५६.५८ रुपये होता. इतर कच्च्या मालापासून मिळणाऱ्या इथेनॉलच्या किमतीत कोणताही बदल झालेला नाही. मक्यापासून तयार होणाऱ्या इथेनॉलची किंमत प्रति लिटर ७१.८६ रुपये, उसाच्या रस/सिरपपासून ६५.६१ रुपये, खराब झालेले अन्नधान्य (तांदूळ) पासून ६४ रुपये आणि बीएचएमकडून प्रति लिटर ६०.७३ रुपये या दराने तेल विपणन कंपन्या इथेनॉल खरेदी करत राहतील.
‘एफसीआय’च्या अनुदानित तांदळापासून उत्पादित होणाऱ्या इथेनॉलची किंमत प्रति लिटर ५८.५० रुपये आहे. गेल्या साखर हंगामात (ऑक्टोबर-सप्टेंबर) सरकारने फक्त सीएचएममधून इथेनॉलला परवानगी दिली होती. याबाबत इस्माने निवेदनात म्हटले आहे की, गेल्या दोन वर्षांपासून किमतीत सुधारणा न झाल्याने, ISMA ने उसाच्या रसापासून बनवलेल्या इथेनॉल आणि BHM च्या किमतींमध्ये व्यापक सुधारणा करण्याची शिफारस केली आहे, तरच या क्षेत्राची व्यवहार्यता वाढेल आणि शेतकऱ्यांना वेळेवर ऊसाचे पेमेंट मिळेल. इस्माने म्हटले आहे की, साखर क्षेत्राने इथेनॉल उत्पादनाची प्रचंड क्षमता निर्माण करण्यासाठी सुमारे ४०,००० कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली आहे. या गुंतवणुकीने गेल्या पाच वर्षांत उत्पादन दुप्पट म्हणजे आता दरवर्षी सुमारे ८५० कोटी लिटरवर गेले आहे. साखर उद्योग क्षमता वाढवण्यासाठी काम करत आहे आणि वापर वाढविण्यास सक्षम आहे.
उसाच्या रसापासून बनवलेल्या इथेनॉल आणि बीएचएमच्या किमती यापूर्वी २०२२-२३ इथेनॉल पुरवठा वर्षात (नोव्हेंबर-ऑक्टोबर) सुधारित करण्यात आल्या होत्या. दुसरीकडे, २०२४-२५ हंगामासाठी उसाचा रास्त आणि किफायतशीर भाव (एफआरपी) एकूण ३५ रुपयांनी वाढून आता ३४० रुपयांवर पोहोचला आहे. एफआरपीमध्ये सुमारे ११.५ टक्के वाढ झाली आहे, त्याचा परिणाम इथेनॉल खरेदीच्या किमतींवर दिसून येईल. इस्माने असेही म्हटले आहे की इथेनॉलच्या उत्पादन खर्चात लक्षणीय वाढ झाली आहे. म्हणूनच इथेनॉल उत्पादन व्यवहार्य करण्यासाठी, उद्योग आर्थिकदृष्ट्या स्थिर ठेवण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांना वेळेवर पैसे देण्याची खात्री करण्यासाठी इथेनॉलची किंमत सध्याच्या पातळीपासून वाढवली पाहिजे. एफआरपीशी जोडलेले इथेनॉल किंमत सूत्र सुचवत, खाजगी साखर कारखान्यांच्या उद्योग संघटनेने असेही म्हटले आहे की सरकारने इथेनॉल खरेदी किंमती निश्चित करण्यासाठी प्रयत्न करावेत.
ISMA ने म्हटले आहे की, इथेनॉलची किंमत निश्चित करण्यासाठी उसाच्या एफआरपीशी जोडलेला सूत्र-आधारित दृष्टिकोन अवलंबला पाहिजे. मागील पद्धतीनुसार इनपुट खर्चात झालेली वाढ लक्षात घेतली पाहिजे. उसाच्या एफआरपीशी सुसंगत इथेनॉलच्या किमती मोजण्यासाठी एक सूत्र स्थापित केल्याने उद्योगाच्या व्यवहार्यतेसाठी आणि शेतकरी कल्याणासाठी वेळेवर पेमेंट सुनिश्चित होईल.
