नवी दिल्ली : सरकारला सध्याचे रब्बी पीक चांगले येईल आणि जवळपास ११४ दशलक्ष टन उत्पादनाची अपेक्षा आहे. त्यामुळे गव्हाच्या तुटवड्यामुळे किरकोळ किमतीत वाढ होण्याची भीती दूर झाली आहे. गेल्या एक वर्षापेक्षा जास्त काळापासून गव्हाच्या किमती चढ्या असल्याने सरकारने आक्रमकपणे खुल्या बाजारात गव्हाची विक्री आणि साठा मर्यादा लादणे यांसह अनेक पावले उचलली आहेत. त्यामुळे गेल्या काही महिन्यांपासून गव्हाच्या किमती थोड्या खालावल्या आहेत.
कर्नाल (हरियाणा) येथील भारतीय गहू आणि जवस संशोधन संस्थेचे (IIWBR) संचालक ज्ञानेंद्र सिंह यांनी सांगितले की, उत्तर भारतात प्रदीर्घ थंडीची लाट आणि रोगाचा अभाव यामुळे उभ्या असलेल्या गव्हाच्या पिक उत्पादनाला चालना मिळण्याची अपेक्षा आहे. सिंग म्हणाले की, गव्हाखालील क्षेत्रात वाढ, अनुकूल हवामान याशिवाय पिकांवर विपरीत परिणाम झाला आहे. नेहमी गव्हावर प्रतिकूल परिणाम करणाऱ्या पिवळा गंज रोगाचा फैलाव नसल्याने या हंगामातील पीक परिस्थिती लक्षात घेता एकूण उत्पादनात लक्षणीय वाढ अपेक्षित आहे.
कृषी मंत्रालयाच्या अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, पीक परिस्थितीवर बारकाईने लक्ष ठेवले जात आहे. शेतकऱ्यांना नियमित पीक सल्ला दिला जात आहे. पिकांची सामान्य पेरणी असूनही, २०२२ मध्ये मार्चमध्ये प्रचंड उष्णता आणि २०२३ मध्ये दुष्काळ, काढणीपूर्वी झालेला अवकाळी पावसामुळे गव्हाच्या उत्पादनावर परिणाम झाला आहे. धान्याचे प्रमुख उत्पादक असलेल्या मध्य प्रदेशात मार्चच्या मध्यापर्यंत गव्हाची कापणी सुरू होते आणि पंजाब, हरियाणा, उत्तर प्रदेश आणि राजस्थान या प्रमुख उत्पादक राज्यांमध्ये मार्चच्या अखेरीस कापणी सुरू होते.
केंद्रीय अन्न मंत्री पियुष गोयल यांनी अलीकडेच सांगितले की, कृषी मंत्रालयाच्या अन्नधान्य उत्पादनाच्या पहिल्या आगाऊ अंदाजानुसार, देशात २०२३-२४ हंगामात (जुलै-जून) विक्रमी ११४ दशलक्ष टन (एमटी) कापणी अपेक्षित आहे. पंजाब, हरियाणा आणि मध्य प्रदेशातील मंडईतील आमच्या अनौपचारिक चर्चांमध्ये असे सांगितले आहे की गव्हाचे उत्पादन आतापर्यंतचे सर्वाधिक असेल आणि गव्हाच्या किमती घसरतील. कृषी मंत्रालयाच्या ताज्या आकडेवारीनुसार, या हंगामात (२०२३-२०२४) गव्हाची पेरणी विक्रमी ३४ दशलक्ष हेक्टर होती, जी मागील हंगामातील ३३.७५ दशलक्ष हेक्टर होती. गेल्या पाच वर्षांच्या सरासरी ३०.७३ दशलक्षपेक्षा जास्त गव्हाची पेरणी झाली आहे.
