કેન્દ્રીય નાણા અને કોર્પોરેટ બાબતોના પ્રધાન, શ્રીમતી નિર્મલા સીતારમણે આજે સંસદમાં કેન્દ્રીય બજેટ 2022-23 રજૂ કરતી વખતે બ્લોકચેન અને અન્ય તકનીકોનો ઉપયોગ કરીને ડિજિટલ રૂપિયો રજૂ કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો, જે 2022-23 થી ભારતીય રિઝર્વ બેંક દ્વારા જારી કરવામાં આવશે. નાણામંત્રીએ કહ્યું કે સેન્ટ્રલ બેંક ડિજિટલ કરન્સી (CBDC) ડિજિટલ અર્થતંત્રને મોટું પ્રોત્સાહન આપશે. તેમણે કહ્યું કે “ડિજિટલ ચલણ વધુ કાર્યક્ષમ અને ખર્ચ-અસરકારક ચલણ વ્યવસ્થાપન પ્રણાલી તરફ દોરી જશે”.
તેમણે દેશમાં રોકાણ અને ધિરાણની ઉપલબ્ધતાને વેગ આપવા માટે અન્ય વિવિધ પહેલોની પણ દરખાસ્ત કરી હતી.
શ્રીમતી સીતારમને દરખાસ્ત કરી હતી કે ડેટા સેન્ટર અને એનર્જી સ્ટોરેજ સિસ્ટમ, જેમાં ગાઢ ચાર્જિંગ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને ગ્રીડ-સ્કેલ બેટરી સિસ્ટમનો સમાવેશ થાય છે, તેને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની સંકલિત સૂચિમાં સામેલ કરવામાં આવે. આનાથી ડિજિટલ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને સ્વચ્છ ઉર્જા સંગ્રહ માટે ધિરાણની ઉપલબ્ધતા સરળ બનશે, એમ તેમણે ઉમેર્યું હતું.
નાણાપ્રધાને વેન્ચર કેપિટલ અને પ્રાઈવેટ ઇક્વિટી રોકાણને વેગ આપવા અને યોગ્ય પગલાં સૂચવવા માટે નિષ્ણાત સમિતિની રચના કરવાની દરખાસ્ત કરી હતી. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે વેન્ચર કેપિટલ અને પ્રાઇવેટ ઇક્વિટી ગયા વર્ષે રૂ. 5.5 લાખ કરોડથી વધુનું રોકાણ કરીને સૌથી મોટા સ્ટાર્ટઅપ અને વૃદ્ધિ ઇકોસિસ્ટમમાં એક સુવિધા પૂરી પાડી હતી. “આ રોકાણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નિયમનકારી અને અન્ય અવરોધોની વ્યાપક તપાસની જરૂર છે,” તેમણે કહ્યું.
શ્રીમતી સીતારમને જણાવ્યું હતું કે સરકાર સમર્થિત ભંડોળ NIIF અને SIDBI ભંડોળમાંથી ભંડોળ સ્કેલ મૂડી પ્રદાન કરે છે, જેની ગુણક અસર હતી. તેમણે કહ્યું કે ક્લાઈમેટ એક્શન, ડીપ-ટેક, ડિજિટલ ઈકોનોમી, ફાર્મા અને એગ્રી-ટેક જેવા નિર્ણાયક સૂર્યોદય ક્ષેત્રોને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે સરકાર મિશ્ર ફાઈનાન્સ માટે થિમેટિક ફંડને પ્રોત્સાહન આપશે, જેમાં સરકારનો હિસ્સો 20 ટકા સુધી મર્યાદિત રહેશે અને ફંડ ખાનગી રહેશે ફંડનું સંચાલન મેનેજર દ્વારા કરવામાં આવશે.
નાણામંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, માળખાકીય જરૂરિયાતોને ધિરાણ કરવા માટે, બહુ-સ્તરીય એજન્સીઓ પાસેથી તકનીકી અને જ્ઞાન સહાય સાથે પીપીપી સહિતના પ્રોજેક્ટ્સની નાણાકીય સદ્ધરતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે પગલાં લેવામાં આવશે. તેમણે એમ પણ ઉમેર્યું હતું કે વૈશ્વિક શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ, નવીન ભંડોળ પદ્ધતિઓ અને સંતુલિત જોખમ ફાળવણીના પાલન દ્વારા નાણાકીય સદ્ધરતામાં વધારો થશે. તેમણે કહ્યું કે “જાહેર રોકાણને વેગ આપવા માટે નોંધપાત્ર સ્તરે ખાનગી મૂડી દ્વારા ટેકો આપવાની જરૂર પડશે.”
