नवी दिल्ली : कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालयाने जाहीर २०२३-२४ या वर्षातील प्रमुख खरीप आणि रब्बी हंगामातील पिकांच्या उत्पादनाचा दुसरा अंदाज जाहीर केला आहे. गेल्या वर्षापासून उन्हाळी हंगाम रब्बी हंगामापासून विलग केला गेला आहे आणि म्हणून या वर्षी क्षेत्र, उत्पादन आणि उत्पन्नाच्या दुसऱ्या आगाऊ अंदाजामध्ये खरीप आणि रब्बी हंगाम या दोनच हंगामांचा समावेश आहे.
राज्य कृषी सांख्यिकी प्राधिकरणाकडून (SASAs) मिळालेल्या माहितीच्या आधारे हे अंदाज मुख्यत्वे तयार करण्यात आले आहेत. प्राप्त केलेली माहिती रिमोट सेन्सिंग, साप्ताहिक क्रॉप वेदर मॉनिटरिंग ग्रुप (CWWG) अहवाल आणि इतर एजन्सींकडून मिळालेल्या माहितीवर आधारित आहे. याशिवाय अंदाज तयार करताना हवामानाची परिस्थिती, भूतकाळातील कल, किमतीतील चढ-उतार, बाजारातील आवक इत्यादींचाही विचार केला जातो.
विविध पिकांच्या उत्पादनाचा तपशील (फक्त खरीप आणि रब्बी) खालीलप्रमाणे –
•खरीप अन्नधान्य – १५४१.८७ लाख मेट्रिक टन / रब्बी अन्नधान्य – १५५१.६१ लाख मेट्रिक टन
•खरीप तांदूळ -१११४.५८ लाख मेट्रिक टन; रब्बी तांदूळ – १२३.५७ लाख मेट्रिक टन
• गहू- ११२०.१९ लाख मेट्रिक टन
•खरीप मका – २२७.२० लाख मेट्रिक टन; रब्बी मका – ९७.५० लाख मेट्रिक टन
•खरीफ श्री अन्न- १२८.९१ लाख मीट्रिक टन; रबी श्री अन्न- २४.८८ लाख मेट्रिक टन
•तूर – ३३.३८ लाख मेट्रिक टन
•चना- १२१.६१ लाख मेट्रिक टन
•खरीप तेलबिया – २२८.४२ लाख मेट्रिक टन / रब्बी तेलबिया – १३७.५६ लाख मेट्रिक टन
• सोयाबीन – १२५.६२ लाख मेट्रिक टन
•रेपसीड आणि मोहरी – १२६.९६ लाख मेट्रिक टन
• ऊस- ४४६४.३० लाख मेट्रिक टन
• कापूस – ३२३.११ लाख गाठी (प्रत्येकी १७० किलोग्राम)
•ज्युट – ९२.१७ लाख गाठी (प्रत्येकी १८० किलोग्राम)
खरीप अन्नधान्य उत्पादन १५४१.८७ लाख मेट्रिक टन आणि रब्बी अन्नधान्य उत्पादन १५५१.६१ लाख मेट्रिक टन अंदाजित आहे. खरीप पिकांचे उत्पादन अंदाज तयार करताना क्रॉप कटिंग एक्सपेरिमेंट (CCE) वर आधारित उत्पादनाचा विचार करण्यात आला आहे. तथापि, राज्ये अद्याप खरीप सीसीई निकाल संकलित करण्याच्या प्रक्रियेत आहेत. शिवाय, तूर, ऊस, एरंडी इत्यादी काही पिकांचे सीसीई अजूनही सुरू आहे. रब्बी पिकांचे उत्पादन प्रारंभिक पेरणी क्षेत्र अहवाल आणि सरासरी उत्पन्नावर आधारित आहे. म्हणून, हे आकडे अनुक्रमिक अंदाजानुसार बदलू शकतात. कारण सीसीईवर आधारित चांगले उत्पन्न अंदाज प्राप्त होतात. २०२३-२४ च्या दुसऱ्या आगाऊ अंदाजाचे तपशील मागील अंदाजांसह upag.gov.in वर उपलब्ध आहेत.
