રાષ્ટ્રીય ખાદ્ય સુરક્ષા અધિનિયમ (NFSA) અને અન્ય કલ્યાણકારી યોજનાઓની જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા અને પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજના હેઠળ વધારાની ફાળવણી માટે ભારત સરકાર પાસે કેન્દ્રીય પૂલમાં અનાજનો પૂરતો સ્ટોક ઉપલબ્ધ છે. 1 જાન્યુઆરી, 2023ના રોજ લગભગ 159 લાખ મેટ્રિક ટન ઘઉં અને 104 LMT ચોખા ઉપલબ્ધ થશે. યાદ રાખો કે દર વર્ષે 1 જાન્યુઆરીએ 138 LMT ઘઉં અને 76 LMT ચોખાનો સંગ્રહ હોવો જરૂરી છે. આ વખતે તે તેના કરતા વધારે છે. લગભગ 180 LMT ઘઉં અને 111 LMT ચોખાની ઉપલબ્ધતા 15મી ડિસેમ્બર, 2022ના રોજ સેન્ટ્રલ પૂલમાં નોંધવામાં આવી હતી.
એક આવશ્યક નિયમ હેઠળ, દર વર્ષે 1લી એપ્રિલ, 1લી જુલાઈ, 1લી ઓક્ટોબર અને 1લી જાન્યુઆરીએ અનાજનો નિશ્ચિત સ્ટોક હોવો જરૂરી છે. સેન્ટ્રલ પૂલમાં ઘઉં અને ચોખાનો સ્ટોક હંમેશા આ જરૂરી સ્કેલ કરતા વધારે રહ્યો છે. 1 ઑક્ટોબરના રોજ, 205 LMT ઘઉં અને 103 LMT ચોખાનો બફર સ્ટોક ફરજિયાત છે, જ્યારે ઑક્ટોબર 1, 2022ના રોજ, લગભગ 227 LMT ઘઉં અને 205 LMT ચોખા નોંધાયા છે. 1 જાન્યુઆરી, 2023ના રોજ પણ પર્યાપ્ત માત્રામાં અનાજ ઉપલબ્ધ થશે, જે 1 જાન્યુઆરીના જરૂરી બફર સ્ટોક કરતાં ઘણું વધારે હશે.
જોકે છેલ્લી સિઝનમાં ઘઉંની ખરીદી ઓછી હતી કારણ કે ઉત્પાદન ઓછું હતું અને ભૂ-રાજકીય પરિસ્થિતિને કારણે ખેડૂતોએ તેમની ઉપજ એમએસપી કરતાં ઊંચા ભાવે ખુલ્લા બજારમાં વેચી હતી. આમ છતાં, આગામી ઘઉંના પાકના આગમન સુધી દેશની જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા કેન્દ્રીય પૂલમાં ઘઉંનો પૂરતો સ્ટોક ઉપલબ્ધ રહેશે. આ ઉપરાંત, રાષ્ટ્રીય ખાદ્ય સુરક્ષા અધિનિયમ અને પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજનાની પણ ચોખાને ધ્યાનમાં રાખીને સમીક્ષા કરવામાં આવી છે, જેથી કેન્દ્રીય પૂલમાં ઘઉંનો સંગ્રહ પૂરતો બને, જેથી કલ્યાણકારી યોજનાઓની જરૂરિયાતો પૂરી કરી શકાય.
ભારત સરકારે આ વર્ષે ઘઉંના MSPમાં વધારો કર્યો છે. નોંધનીય છે કે ગયા વર્ષે RMS 2022-23 માટે ઘઉંની MSP રૂ.2015/ક્વિન્ટલ હતી, જે હવે વધારીને રૂ.2125/ક્વિન્ટલ કરવામાં આવી છે. આમ, એમએસપીમાં રૂ. 110/ક્વિન્ટલના વધારા સાથે, હવામાનની સારી સ્થિતિ પણ ઉભરી આવી છે, જેના કારણે આગામી વર્ષ દરમિયાન ઘઉંનું ઉત્પાદન અને પ્રાપ્તિ સામાન્ય થવાની અપેક્ષા છે. આગામી વર્ષે ઘઉંની ખરીદી એપ્રિલ 2023થી શરૂ થશે. પ્રારંભિક મૂલ્યાંકન મુજબ, ગયા વર્ષની સરખામણીમાં ઘઉંના વાવેતરમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે.
ભારત સરકારે સુનિશ્ચિત કર્યું છે કે કેન્દ્રીય પૂલમાં અનાજની ઉપલબ્ધતા સમગ્ર દેશમાં તમામ કલ્યાણકારી યોજનાઓની જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા અને કિંમતોને નિયંત્રિત કરવા માટે પર્યાપ્ત રહે છે.
