सरकारी मालकीच्या तेल विपणन कंपन्यांसाठी (OMCs) आर्थिक वर्ष २०२३-२४ उत्कृष्ट ठरले आहे. वेगाने बदलणारे भू-राजकीय आणि कच्च्या तेलाच्या किमतींमध्ये मोठ्या प्रमाणात चढ-उतार होत असतानाही, तेल विपणन कंपन्यांनी परवडणाऱ्या दरात इंधनाची उपलब्धता सुनिश्चित केली नाही. कारण या कालावधीत भारतातील इंधन महागाई जागतिक स्तरावर सर्वात कमी झाली आहे.
तथापि, काही मीडिया रिपोर्ट्समध्ये Q४FY२०२४ च्या आर्थिक कामगिरीची Q४FY२३ शी तुलना करण्यावर लक्ष केंद्रित करत निराशाजनक चित्र रेखाटले आहे आणि त्यांच्या एकूण वार्षिक कामगिरीतील घसरण नोंदवली आहे. यामध्ये, सर्वकालीन सर्वोत्तम उत्पादन, उत्कृष्ट भांडवली खर्चाचा वापर आणि योग्य रीतीने पूर्ण झालेले प्रकल्प याबाबी पूर्णपणे दुर्लक्षित करण्यात आल्या आहेत. हा अहवाल स्पष्टपणे अन्यायकारक आहे आणि सत्य नाही असे चित्र मांडतो असे म्हटले जाते.
आर्थिक वर्ष २०२३-२४ मध्ये तेल विपणन कंपन्यांचा एकत्रित नफा ८६,००० कोटी रुपये होता, जो मागील आर्थिक वर्षाच्या तुलनेत २५ पट अधिक होता, जो अपवादात्मकरित्या कठीण होता. संपूर्ण आर्थिक वर्ष २०२३-२४ साठी, HPCL ने मागील वर्षी ६,९८० कोटी रुपयांच्या तोट्याच्या तुलनेत १६,०१४ कोटी रुपयांचा विक्रमी निव्वळ नफा कमावला. त्याचप्रमाणे, IOCL ने ऐतिहासिकदृष्ट्या सर्वोत्कृष्ट रिफायनरी उत्पादन, विक्रीचे प्रमाण आणि निव्वळ नफ्यासह उत्कृष्ट वर्षाची सांगता केली.
२०२३-२४ या आर्थिक वर्षात BPCL चा करानंतरचा नफा २६,६७३ कोटी रुपये होता, जो मागील आर्थिक वर्षाच्या तुलनेत जवळपास १३ पट जास्त आहे. याव्यतिरिक्त, ‘प्रोजेक्ट ॲस्पायर’ अंतर्गत ५ वर्षांमध्ये १.७ लाख कोटी रुपयांच्या भांडवली खर्चाचे नियोजन केले आहे, जे त्याच्या भागधारकांसाठी दीर्घकालीन मूल्य सुनिश्चित करण्याची वचनबद्धता अधोरेखित करते.
कंपनीच्या निकालांच्या घोषणेनंतर, बीपीसीएल आणि एचपीसीएलच्या शेअर्सच्या किमतीत वाढ झाल्याने बाजाराने सकारात्मक प्रतिक्रिया दिली आहे. शिवाय, विश्लेषकांनी त्याच्या उत्कृष्ट कामगिरीची दखल घेतली आहे आणि त्यापैकी बऱ्याचजणांनी त्याच्या खरेदी म्हणून शिफारस केली आहे, जी तिच्या वार्षिक कामगिरीची आणि चालू आर्थिक वर्षासाठीच्या त्याच्या दृष्टिकोनाची जोरदार पुष्टी आहे.
गेल्या काही वर्षांमध्ये सरकारने OMCs ची क्षमता त्यांच्या कार्यामध्ये स्वातंत्र्य आणि जबाबदारीचे योग्य मिश्रण करून दिली आहे. ‘विकसित भारत, २०४७’ च्या व्हिजनच्या अनुषंगाने त्यांच्या महत्त्वाकांक्षी योजनांना पूर्ण पाठिंबा आणि प्रोत्साहन देत सरकार त्यांच्या व्यावसायिक निर्णयांपासून पूर्ण अंतर राखते.
