ચોખા એ ભારતીય ભોજનનો એક ભાગ છે, જેના વિના ભોજન પૂર્ણ માનવામાં આવતું નથી. જો કે, જે પ્રકારના અહેવાલો આવી રહ્યા છે તે મુજબ હવે સમગ્ર વિશ્વને આગામી સમયમાં ચોખાની ગંભીર સમસ્યાનો સામનો કરવો પડશે. આજે આ લેખમાં અમે તમને તેના કારણ અને ભારતમાં તેની અસર વિશે જણાવીશું. આ સાથે અમે તમને એ પણ જણાવીશું કે વિશ્વમાં ચોખાના ઉત્પાદનમાં ભારતનું કેટલું યોગદાન છે.
ફિચ સોલ્યુશન્સે તાજેતરમાં સમગ્ર વિશ્વમાં ચોખાની કટોકટી શા માટે વધુ ઘેરી બની રહી છે તે અંગેનો અહેવાલ બહાર પાડ્યો છે. આ રિપોર્ટ અનુસાર, મોટા ચોખા ઉત્પાદક દેશોમાં ચોખાના ઉત્પાદનમાં ઝડપથી ઘટાડો થયો છે. સૌથી મોટી વાત એ છે કે આવનારા સમયમાં આ ગ્રાફ નીચે જતો જોવા મળી રહ્યો છે. તમને જણાવી દઈએ કે, ચીન, અમેરિકા અને યુરોપિયન યુનિયનમાં ચોખાનું ઉત્પાદન અગાઉની સરખામણીમાં ઘણું ઓછું થયું છે. આ ઉત્પાદન માત્ર થોડાક લાખ ટનનું નથી પરંતુ તેનાથી વધુ ઘટ્યું છે. ફિચ સોલ્યુશન્સના કોમોડિટી એનાલિસ્ટ ચાર્લ્સ હાર્ટના જણાવ્યા અનુસાર આ વર્ષે બજારમાં લગભગ 18.6 મિલિયન ટન ચોખાની અછત છે.
ફિચ સોલ્યુશન્સના અહેવાલ મુજબ, વર્ષ 2003-04માં વિશ્વમાં ચોખાની આવી અછત હતી. હવે ચોખાની અછતના મુખ્ય કારણોની વાત કરીએ તો રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ, ચીન અને પાકિસ્તાન જેવા ચોખા ઉત્પાદક દેશોમાં ખરાબ હવામાન અને જળવાયુ પરિવર્તન મુખ્ય કારણો છે. આ ઉપરાંત ખેતીમાં લોકોની ઘટતી જતી રુચિ પણ એક મોટું કારણ છે. હવે મોટો પ્રશ્ન એ છે કે જો ચોખાનું ઉત્પાદન ઘટશે તો સ્વાભાવિક છે કે તેના ભાવ પણ વધશે. ત્યારે ભારત જેવા દેશ પર તેની કેટલી અસર થશે અને સામાન્ય માણસ તેનાથી કેટલો પરેશાન થશે, તે સમજવાની વાત છે.
ભારત હંમેશા એવા દેશોમાં ગણાય છે જ્યાં ચોખાનું ઉત્પાદન વધુ સારું છે. હકીકતમાં, 2012-13 થી, અહીં ચોખાનું ઉત્પાદન દર વર્ષે એક લાખ ટનથી વધુ રહ્યું છે. યુએસ ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ એગ્રીકલ્ચરના રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતમાં વર્ષ 2021-22માં 129,471 ટનનું ઉત્પાદન થયું હતું. તે જ સમયે, વર્ષ 2022-23માં ભારતમાં ચોખાનું ઉત્પાદન 136,000 ટન હતું. જ્યારે 2023-24માં તે ઘટીને 134,000 ટન થયું હતું. જોકે, અન્ય દેશોમાં જે રીતે ઉત્પાદન ઘટ્યું છે તેની સરખામણીમાં ભારત હજુ પણ સારી સ્થિતિમાં છે.
